Παρά τις επιπτώσεις- ίσως και τις μόνες θετικές- της πανδημίας του Covid-19 στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, και το 2020 αναμένεται να δούμε και πάλι τα αποτελέσματα του φαινομένου του θερμοκηπίου, ξαναζώντας ένα νέο ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών. Ειδικά για την παραγωγή κρασιού και την οινοποιία, η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα από τους πιο σημαντικούς εχθρούς λόγω της αλλοίωσης- ακόμα και εξαφάνισης- με τις οποίες απειλεί συγκεκριμένες ποικιλίες. Ας μην ξεχνάμε ότι οι απότομες αλλαγές ψυχρών και θερμών περιόδων επιδρούν δραματικά στην ανάπτυξη των συστατικών των σταφυλιών που καθορίζουν το χρώμα, το άρωμα, τη συσσώρευση ζάχαρης, την απώλεια οξέων μέσω της αναπνοής καθώς και την επιτυχημένη δημιουργία άλλων αρωματικών ενώσεων.
Η χώρα μας όντας η μεγαλύτερη δύναμη οινοπαραγωγής στα Βαλκάνια, οφείλει να λάβει σοβαρά τον κλιματικό κίνδυνο και να παραδειγματιστεί από τις προσπάθειες που γίνονται στην πρωτοπόρο Γαλλία και της άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές οινοπατρίδες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και Πορτογαλία. Πόσο μάλλον όταν υπάρχει και η δυσοίωνη πρόβλεψη από τους επιστήμονες για το ότι μέχρι τα τέλη του 2050, οι χώρες της μεσογειακής λεκάνης θα είναι εντελώς αφιλόξενες για την καλλιέργεια σταφυλιών. Τον σχετικό κώδωνα κινδύνου έχουν χτυπήσει ήδη οι τοπικοί οινοπαραγωγοί και αμπελουργοί της Σαντορίνης, στην οποία η συγκομιδή του προηγούμενου έτους είχε την αξιοσημείωτη πτώση του 30%, με βασικό υπεύθυνο την άνοδο της θερμοκρασίας.
Στις χώρες που αναφέραμε, στις δεξιότητες του οινοπαραγωγού και του προσωπικού ενός οινοποιείου έχει προστεθεί η διαρκής μελέτη και ανακάλυψη νέων τρόπων αντιμετώπισης της ξηρασίας και των ακραίων καιρικών φαινομένων. Μια απάντηση που έχει βρεθεί είναι το ξεκίνημα καλλιέργειας νέων ποικιλιών που είναι ανθεκτικότερες στα ζεστά κλίματα αλλά και ικανότερες στη διασταύρωσή τους με τις υπάρχουσες, με στόχο να αποτραπεί η εξαφάνισή τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Petit Verdot, μια υβριδική ποικιλία που θα μπορούσε σταδιακά να αντικαταστήσει χωρίς καταστροφικές συνέπειες το Pinot Noir, το οποίο ήδη ξεκινά και «μεταναστεύει» στις βορειότερες και ψυχρότερες ευρωπαϊκές επαρχίες.
Είναι εύκολα αντιληπτό, ότι χρειάζεται άμεση δράση τόσο από τους οινοπαραγωγούς όσο και από τους φορείς που σχετίζονται με την καλλιέργεια σταφυλιών, στην Ελλάδα. Η κλιματική αλλαγή φέρνει στο προσκήνιο νέες προκλήσεις, στις οποίες το αυστηρό νομικό πλαίσιο που περιορίζει το βαθμό της ποικιλομορφίας που μπορούν να ακολουθήσουν οι καλλιεργητές, θα πρέπει να μελετηθεί σε νέα βάση, ίσως και να αναθεωρηθεί, συμβάλλοντας στην επιβίωση του ποιοτικού αμπελώνα και τη συνέχιση της παραγωγής εξαιρετικών ελληνικών οίνων.
